Nazofarenks Kanseri

 Nazofarenks Kanseri

Nazofarenks Kanseri Nedir?

Nazofarenks kanseri, nazofarenks adı verilen burun boşluğunun arkasında ve boğazın üst kısmında bulunan bir kanser türüdür. Özellikle Asya ve Afrika'nın bazı bölgelerinde daha yaygın olarak görülmektedir ve genellikle Epstein-Barr virüsünün (EBV) enfeksiyonuyla ilişkilendirilir. Bu kanser türü, erken aşamalarda belirgin belirtiler vermeyebilir ve bu nedenle teşhis genellikle ilerlemiş evrelerde konur.

Nazofarenks kanseri, nazofarenksin epitelyal hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Nazofarenkste çeşitli lokalizasyonlarda meydana gelebilmekle birlikte kanser en sık "Rosenmüller fossası" adı verilen anatomik pozisyonda çıkar. Nazofarenks kanserinde erken teşhis önemlidir.

Nazofarenks Kanseri Belirtileri

Nazofarenks kanseri, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir ve bu belirtiler genellikle hastalığın evresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Burun Kanaması ve Tıkanıklık: Hastalar sık sık burun kanaması, tıkanıklık veya burunda bir kitle hissi yaşayabilir. Burun kanaması, özellikle nedeninin belirgin olmadığı durumlarda önemli bir uyarı işareti olabilir.
• Kulak Problemleri: Kulakta ağrı, basınç hissi veya işitme kaybı sık görülen semptomlar arasındadır. Kulakla ilgili belirtiler, kanserin kulak bölgesine yayılmasından kaynaklanabilir.
• Boğazda Ağrı ve Şişlik: Boğazda kalıcı ağrı, şişlik veya yutma güçlüğü olabilir. Bu semptomlar, kanserin nazofarenkse yayılmasından kaynaklanır.
• Yüzde Şişlik: Özellikle yüzün bir tarafında şişlik ve lenf nodu büyümesi görülebilir. Şişlik genellikle kafa ve boyun bölgesindeki lenf düğümlerinin etkilenmesinden kaynaklanır.

Nazofarenks Kanseri Nedenleri

Nazofarenks kanserinin çevresel ve genetik çeşitli nedenleri vardır. Nazofarenks kanseri olanlarda görülmüş ki HLA-A2 grubu doku antijenlerinde anlamlı bir artış görülmektedir. 

• Virüsler
• EBV (Tip 2 ve Tip 3)
• HPV (Tip 1)
• Aile öyküsü ve genetik yatkınlık
• Çevresel ve immünolojik faktörler: Sigara içme, alkol tüketimi ve diğer çevresel toksinler kanser riskini artırabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde EBV enfeksiyonunun daha agresif bir şekilde ilerlemesi söz konusu olabilir.
• Beslenme ve Diyet: Özellikle tuzlu (Nitrözaminler), koruyucu maddeler içeren yiyeceklerin sık tüketilmesi nazofarenks kanseri riskini artırabilir. Güneydoğu Asya’da tuzlu balık ve diğer işlenmiş gıdaların tüketiminin yüksek olmasıyla kanser sıklığı arasında bir ilişki gözlemlenmiştir. 
• Kronik nazal enfeksiyon
• Kötü hijyen

Nazofarenks Kanseri Sınıflandırması

Dünya sağlık örgütünün sınıflamasına göre nazofarenks kanserleri üçe ayrılır.

1. Tip 1 "SCCA"
• %25'i bu tipe aittir.
• Orta ve iyi differansiye hücreler vardır.
• HPV ilişkili tiptir.
• En kötü prognoza sahip olan tiptir.
2. Tip 2 "Non-keratinize" 
• %12'si bu tipe aittir.
• Değişken differansiye hücreler vardır.
• Mesanenin transizyonel hücreli karsinomuna benzer.
• EBV ilişkilidir.
3. Tip 3 "Undifferentiated"
• Yaklaşık %60'ı bu tiptedir.
• Genç hastaların çoğunda bu görülür.
• Işık mikroskopunda lenfomadan ayırmak zordur. Özel boyamalar gerekir.
• EBV ilişkili tiptir. (Tip 2 gibi)

Nazofarenks kanseri ne kadar yaşar? Nazofarenks kanseri ölümcül müdür?

Nazofarenks kanseri ölüm riski kanserin tipine göre değişir.

Tip 1 nazofarenks kanseri en çok ölüm riski olan nazofarenks kanseridir. Tip 2 ve tip 3 daha iyi seyirlidir. Fakat her hastalık kişiden kişiye değişir. Bunlar yalnızca ortalama rakamlardır.

5 yıl yaşama oranları (Nazofarenks kanseri ölüm riski);

• Tip 1 için %10'ken
• Tip 2 ve 3 için %50 civarlarındadır.

Tedavi sonrası nüks riski tip 2 ve 3 için uzun dönemde sıktır.

Nazofarenks kanseri kliniği ve tanı yöntemleri

En sık başlangıç semptomları;

• Tek taraflı işitme kaybı (Seröz otitits mediaya bağlı),
• Ağrısız, yavaş büyüyen boyun kitlesi

Bu bulgular varlığında nazofarenks tümörlerinden şüphe edilmelidir. Büyük lezyonlar ise;

• Burun tıkanıklığı
• Epistaksis
• Kranial sinir tutulumu yapabilmektedir.

Görülebilecek diğer bulgulara bakacak olursak;

• Kserofthalmi
• Yüzde ağrı
• Diplopi (6. kranial sinir tutuluma bağlı)
• Oftalmopleji (3,4 ve 6. kranial sinir tutulumlarına bağlı)
• Horner sendromu (Servikal sempatik tutulumu)
• Kafa kaidesine yayılım sonucu 9,10,11 ve 12. kranial sinir tutulumları ve bunlara bağlı bulgular.

Nazofarenks kanserinde, muayenede ne yazık ki nazofarenks normal olabilir. Bu yüzden görülemeyen kitlelerde ekarte etmek için 3 kere biyopsi alınır. 

Nazofarenks kanseri genellikle tek tarafa yayılırken, uzak metastazı nadirdir. Uzak metastaz %3'ten daha az görülmekle beraber en sık metastaz yaptığı organlar akciğerler, karaciğer ve kemiklerdir.

Görülebilen tümörlerde direkt tümör üzerinden biyopsi yapılırken, görülemeyen fakat şüphe edilen tümörlerde en sık meydana geldiği lokalizasyon olan rosenmüller fossasından biyopsi yapılır. Negatif çıkarsa tekrarlanır. Yine negatif çıkarsa yine tekrarlanır ve toplam 3 kere biyopsi yaptıktan sonra yine negatif sonuç alırsak ancak o zaman nazofarenks kanseri ekarte edilir. Buna körleme punch biyopsi diyoruz.

Nazofarenks kanseri, boyunda kitle

Radyoloji

İstenen radyolojik tetkikler;

• Kemik ve yumuşak doku pencereli kontrastlı BT en iyisidir.
• MRI yumuşak doku tutulumu ve rekürrensler için
• Konvansiyonel radyografiler
• Toraks BT, kemik taramalar

Laboratuvar

       Özel diagnostik testler (tip II ve III için)

◦      IgA antikorlar (viral kapsid antigene karşı oluşan

◦      IgG antikorlar (erken antijene karşı oluşan)

  Özel prognostik test (tip II ve III için)

◦      Antikora bağımlı hücresel sitotoksisite (ADCC) araştırması; yüksek titreler uzun süreli iyi prognozu gösterir.

 

Nazofarenks Kanseri TNM Sınıflaması

T1: Nazofarenks içinde sınırlı, lokalize tümör. Yüzeysel invazyon yapabilir.

T2: Tümör nazofarenks duvarını invaze etmiş, çevre dokuya yayılmış olabilir. Ayrıca burun boşluğuna veya boğaza yayılmış olabilir. (Tm her iki tarafı tutmuş.)

T3: Tümör nazofarenksin çevresindeki yapıları etkiler, örneğin orofarenks, palatinal ark, ya da yüz kemiklerine invazyon yapmış olabilir.

T4: Tümör geniş bir şekilde invazyon yapmıştır ve çevre dokulara, örneğin orbitaya (göz çukuru), parotis bezine (tükürük bezi) veya kranial sinirlere yayılmış olabilir.      

        

    Nazofarenks karsinomda unilateral veya bilateral lenf nodu tutulumu prognozu etkilemediği için evrelemede kullanılmadı. Lenf bezinin boyutu ve sayısı prognozu etkiler.

Nazofarenks Kanseri Tedavisi

Nazofarenks kanserinin tedavi seçenekleri, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Radyoterapi
2. Kemoterapi
3. Cerrahi
4. Hedefe Yönelik Tedavi ve İmmünoterapiler

Radyoterapi

Tedavide ilk tercih tedavimiz eksternal radyoterapidir. Cerrahi tedavi daha sonra düşünülmelidir. 

Fakat eksternal radyoterapinin de çeşitli komplikasyonları olabilir.

• Kserotomi, diş çürümeleri
• Östaki tüp disfonksiyonu
• Endokrin bozukluklar (Hipopitüitarizm, hipotiroidizm, hipotalamik disfonksiyon)
• Trismusa yol açan yumuşak doku fibrozisi
• Oftalmolojik problemler
• Kafa kaidesi nekrozu

Komplikasyonlardan korunmak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.

1. Minimum dozda
2. Minimum alana
3. Minimum sayıda (2-3 defa) radyoterapi uygulanmalıdır.

Cerrahi tedavi ilk tercih olarak yapılmaz. Öncelikle radyoterapi düşünülmelidir. Fakat bazı durumlarda cerrahi tedavi de yapılmaktadır. Bunlar;

• Radyoterapi ile geçmeyen tümörlerde,
• Lenf nodu diseksiyonunda,
• Östaki tüpünün disfonksiyonunda cerrahi düşünülmelidir.

Fakat bu kesin cerrahi gerekir demek değildir. Buna en iyi kararı doktorunuz verecektir.

UYARI!!!

Sitede anlatılan tedaviler ve kullanılan ilaçlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için kullanılamaz. Doktorlar en güncel tedaviyi uygulamalıdır ve yazar sitede yazdıklarından sorumlu tutulamaz. Hastalık yoktur, hasta vardır. Verilen tedaviler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Doktorunuzun verdiği tedavi sizin için en iyi tedavidir. Sorularınızı doktorunuza iletiniz.