İrritabl Bağırsak Sendromu Nedir?

İrritabl Bağırsak Sendromu Nedir?

İrritabl Bağırsak Sendromu Nedir?

İrritabl bağırsak sendromu, fonksiyonel gis hastalıkları ana başlığı altında ve alt başlık olarak fonksiyonel bağırsak hastalıkları içerisinde yer almaktadır. İrritabl bağırsak sendromu organik bir hastalık değildir ve organik hastalıkların ekarte edilmesi ile tanısı konur. İrritabl bağırsak hastalığı tanısı az sonra bahsedeceğimiz gibi Roma 4 kriterleri ile konur.

Fonksiyonel gis hastalıkları sınıflandırılması

Peki bu irritabl bağırsak sendromu nedir? Dediğimiz gibi İBS organik bir hastalık değildir ve organik hastalık tanısına yaklaştıran belirtiler bulunmamalıdır. Bu belirtilere alarm semptomları diyoruz. Alarm semptomlarının varlığında irritabl bağırsak sendromu son düşüneceğimiz hastalıklardandır. Alarm semptomları hemen alt başlıkta yazmaktadır.

Alarm semptomları

• Rektal kanama
• Kilo kaybı > 5kg
• Anemi
• Ailede kolon kanseri veya inflamatuar bağırsak hastalığı öyküsü
• Rekürren ateş
• Özellikle yaşlılarda yeni başlamış kabızlık (50 yaş üzerinde)
• Körüleşen ve şiddetlenen kabızlık
• Anoreksi, bulantı, kusma
• Gece uyandıran semptomlar
• Ele gelen karında veya rektal bölgede kitle
• Araştırılmamış şiddetli belirtiler
• Ateş

gibi bulgular alarm semptomlarıdır. Önce organik hastalıklar ekarte edilmelidir ve buna yönelik tetkikler yapılmalıdır.

İrritabl Bağırsak Sendromunu Belirtileri

• Ağrı
• Rahatsızlık
• Huzursuzluk
• Bulantı
• Erken doyma
• Karında şişlik
• Gaz
• Dispepsi
• Gastroözefagial reflü
• Seksüel disfonksiyon
• Dismenore
• Fibromiyalji
• Kronik yorgunluk

gibi genel ve non-spesifik belirtiler görülmektedir. İrritabl bağırsak sendromunda bu belirtilerden hepsi gözükecek diye bir şey yoktur. Bazıları zaman zaman görülebilmektedir.

İrritabl bağırsak sendromunda ağrının karakteri;

• İyi lokalize değil
• Aralıklı
• Dışkılama ile rahatlayan
• Gece olmayan
• Stres ilişkili
• Yemek sonrası artan

bir ağrı görülmektedir.

İrritabl Bağırsak Sendromu Roma 4 Tanı Kriterleri

İriitabl bağırsak sendromu tanısı roma 4 kriterleri ile konulmaktadır. Roma 4 kriterleri aşağıdaki gibidir.

• Geçen 3 ayda ortalama, en az haftada 1 gün yineleyen karın ağrısı ile birlikte aşağıdaki kriterlerden iki veya daha fazlası bulunmalı;
• Dışkılamayla ilişkili
• Dışkılama sıklığındaki değişmeyle ilişkili
• Dışkının formunda (görünümünde) değişiklikle ilişkili
• Kriterler son 3 ay için karşılanmış olmalı ve semptomlar en az 6 ay önce başlamalıdır.

Çeşitli tetkikler sonrası organik hastalıkları ekarte edip, roma 4 tanı kriterleri sağlanırsa irritabl bağırsak sendromu tanısı koyulur. (Tanı öncesi her hastaya yapılması gereken araştırmalar yazının en sonundadır. İsterseniz göz atabilirsiniz.) Bundan sonra bristol dışkı şekli skalası ile hastalığın tipi belirlenir.

Bristol dışkı şekli skalası ile aşağıdakiler belirlenir;

• irritabl bağırsak sendromu konstipasyon
• irritabl bağırsak sendromu miks
• irritabl bağırsak sendromu diyare
• irritabl bağırsak sendromu sınıflandırılmamış

İrritabl Bağırsak Sendromunu Destekleyici Yakınmalar

• Dışkılama sıklığında değişiklikler
• Dışkı şeklinde değişiklik
• Dışkı çıkarmada değişiklik (ıkınma ve/veya acil sıkışma)
• Dışkıda mukus varlığı
• Karında gaz artışı ve şişkinlik veya hastanın hissettiği şişkinlik hissi

İrritabl Bağırsak Sendromunu Risk Faktörleri

• Stres en önemli risk faktörüdür.
• Kadın olmak
• Gastroenteritler (Bakteriyel, viral)
• Östrojen kullanımı
• Antibiyotik kullanımı
• Gıda intoleransı
• İskemik kolit hikayesi
• Kötü yaşam şartları
• Kötü diyet (Düşük lifli gıdalar ile beslenme, sık hazır gıdalarla beslenme)

İrritabl Bağırsak Sendromunu Ayırıcı Tanı

1. Diyetetik faktörler
• Laktoz, kafein, alkol, yağ, gaz üreten besinler, ilaçlar
2. Enfeksiyonlar
• Giardia lamblia, bakteriyel enfeksiyonlar, amip, yersinia, strongyloides stercoralis
3. İnflamatuar durumlar
• İnlamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit), mikroskobik kolit
4. Kolon kanseri
5. Malabsorbsiyon sendromları
• Çölyak hastalığı, postgastrektomik durumlar, pankreatik yetersizlik
6. Psikolojik durumlar
• Anksiyete, panik bozukluklar, depresyon vb.
7. Endokrin hastalıklar
• Diabetes Mellitus, hipotiroidi, hipertirodi
8. Diğer nedenler
• Endometriozis, pelvik inflamatuar hastalıklar, endokrin tümörler, AIDS, gastrik sarkoidozis

Tanı Öncesi Her Hastaya Yapılması Gereken Tetkikler;

• dışkı muayenesi
• tam kan sayımı
• sedimentasyon hızı
• sigmoidoskopi

İrritabl Bağırsak Sendromu Tedavisi

Peki bu irritabl bağırsak sendromu nasıl geçer? İrritabl bağırsak sendromu tedavisi kişiye yöneliktir. İlaç tedavisi hastanın belirtilerine yönelik verilmelidir. İrritabl bağırsak sendromuna iyi gelen ilaçlar olmakla beraber kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Kabızlığı olan hastaya laktasif, ishali olan hastaya anti-diyare ilaçlar verilebilir. Antidepresan ve antispazmotik ilaçlar hastanın verdiği yanıta göre verilir. Tedavide birçok seçenek vardır.

UYARI!!!

Sitede anlatılan tedaviler ve kullanılan ilaçlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için kullanılamaz. Doktorlar en güncel tedaviyi uygulamalıdır ve yazar sitede yazdıklarından sorumlu tutulamaz. Hastalık yoktur, hasta vardır. Verilen tedaviler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Doktorunuzun verdiği tedavi sizin için en iyi tedavidir. Sorularınızı doktorunuza iletiniz.