Hiperparatiroidi

Hiperparatiroidi

Primer Hiperparatiroidi

Hiperparatiroidi demek paratiroid bezinin aşırı çalışmasına ve aşırı paratiroid hormonu (parathormon) salgılamasına denmektedir.

Paratiroid bezinin aşırı otonom salınımı sonucu gelişir. Kalsiyumun parathormonu kontrol etmesindeki bozukluk sonucu otonom kazanmaktadır.

Primer hiperparatiroidi 40 yaşın üzerindeki kadınlarda sık görülür.

Primer Hiperparatiroidi Nedenleri (Hiperparatiroidi Etiyolojisi)

• %80-90 tek bezde adenom
• %10-15 bezlerde hiperplazi
• %1-2 karsinom

Herediter primer hiperparatiroidi

• MEN 1, MEN 2, MEN 2B

Primer Hiperparatirodi Belirtileri

Erken hiperparatiroidi belirtileri

1. %50 hasta asemptomatiktir yani belirti vermez.
2. Yorgunluk
3. Çok su içme
4. Çok idrara çıkma
5. Kabızlık
6. İştahsızlık

Geç hiperparatiroidi belirtiler

1. Böbrekte taş
2. Hipertansiyon
3. Osteoporoz
4. Peptik ülser
5. Safra kesesi taşı

Primer Hiperparatirodi Tanısı

Primer hiperparatiroidi laboratuvar testleri (Kan testi) ile tanısı koyulur.

• Kanda kalsiyum artışı
• Kanda paratiroit hormon artışı
• Serum fosfat azalması

ile tanı koyulur.

Primer Hiperparatirodi Tedavisi

Paratiroid bezinin ameliyat ile çıkarılması (Paratiroidektomi Endikasyonları) aşağıdaki nedenler durumda yapılmalıdır;

1. Komplikasyonlar gelişmişse
• Böbrek taşı
• Osteoporozis (Kemik erimesi)
• Böbrek fonksiyon bozuklukları
2. Primer hiperparatirodinin klasik semptomları olan hastalar
3. 50 yaşından daha genç olan hastalarda paratiroid bezi çıkartılmalıdır.

Ameliyat gerektirmeyen primer hiperparatiroidi;

• Asemptomatik primer hiperparatiroidide (Rastlantısal olarak kan testleri ile tanısı koyulmuştur.)
• Yani böbrek, kemik, GF, nöromusküler belirtiler olmayan hastalarda ameliyata gerek yoktur.

Sekonder Hiperparatirodi 

Sekonder hiperparatiroidi düşük kalsiyum düzeylerine bağlı olarak paratiroid bezi reaksiyonel hiperplazisidir. Yani kandaki düşük kalsiyum düzeyine bağlı paratiorid bezi daha çok çalışmak zorunda kalır. Çünkü salgıladığı paratiroid hormonu kan kalsiyumunu yükseltmekle görevlidir. Fakat kanda kalsiyum miktarı düştüğünden dolayı paratiroid bezi buna hücrelerini çoğaltarak cevap verir ve kana daha çok paratioid hormonu salgılar. Aşağıda sekonder hiperparatirodinin hangi durumlarda gözüktüğünün sıklık sırasına göre sıralaması yer almaktadır.

1. En sık kronik böbrek yetmezliği hastalarında görülmektedir. 
2. Yetersiz kalsiyum ve d vitamini alımında
3. Malabsorbisyon durumda 

Kronik böbrek yetmezliğinde oluşan hiperparatiroidiye sekonder hiperparatiroidi denir. Böbrek yetmezliği durumda kandaki fosfor yükselir, kalsiyum azalır. Buna bağlı olarak paratiroit bezi daha fazla çalışır. Kana daha fazla parathormon salgılar. Kalsiyum düzeyini bu şekilde kompanse edebilir. Bu hastalarda kalsiyum düzeyi normal olabileceği gibi düşük de olabilmektedir. 

Sekonder Hiperparatirodi Belirtileri

• Anemi
• Hipertansiyon
• Kemik ağrısı
• Myopati
• Kaşıntı
• Yumuşak doku kalsifikasyonları

Sekonder Hiperparatirodi Tedavisi

Sekonder hiperparatiroidi başlangıç tedavisi medikaldir.

• Yeterli kalsiyum alınmalıdır.
• 1,25 d vitamini
• Düşük fosforlu diyet
• fosfat bağlayıcılar
• Diyaliz banyoları
• Yüksek kalsiyumlu
• Düşük alüminyumlu

Peki hangi durumlarda ameliyat gereklidir? Sekonder hiperparatiroidi cerrahi endikasyonları aşağıdaki gibidir;

1. Kemik ağrıları
2. Kaşıntı
3. Ca/P oranının 70 üstü olması
4. Kalsiflaksis
5. Progresif renal osteodistrofi
6. Yumuşak doku kalsifikasyonları

Cerrahi yöntemler aşağıdaki gibidir;

1. Subtotal Paraidektomi
• 5 mg paratiroid bezi bırakılır.
2. Total paraidektomi
3. Üst timektomi

Tersiyer Hiperparatirodi 

Sekonder hiperparatiroidiye yol açan hiperplazik bezin otonomi kazanması ile meydana gelir.

Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda ve transplantlı hastalarda görülmektedir.

UYARI!!!

Sitede anlatılan tedaviler ve kullanılan ilaçlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için kullanılamaz. Doktorlar en güncel tedaviyi uygulamalıdır ve yazar sitede yazdıklarından sorumlu tutulamaz. Hastalık yoktur, hasta vardır. Verilen tedaviler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Doktorunuzun verdiği tedavi sizin için en iyi tedavidir. Sorularınızı doktorunuza iletiniz.