YATAK YARASI ( BASI YARASI - BASINÇ ÜLSERİ ) NEDİR ?

BASI YARASI - YATAK YARASI - BASINÇ ÜLSERİ NEDİR ? 

Yatak Yarası Nedir?

Basıncın tek başına veya sürtünme ile beraber neden olduğu genellikle vücudun kemik çıkıntılarının olduğu bölgelerde ortaya çıkan deri ve/veya deri altı hasarlanmalardır. 

Bu bölgeler uzun süre basınç altında kalıp yaralanmalar ortaya çıktığından dolayı bunlara bası yaraları adı verilmiştir. Halk arasında yatak yaraları (oturma yaraları, yatma yaraları) olarak da bilinmektedir.

Bir bölgeye 70mmHg basınç 2 saat aralıksız olarak uygulanması bası yarası için risk faktörüdür.

Buna kritik basınç diyoruz. 

Vücudumuzda en sık sakro - iskial bölgede görülmektedir. Sıklık sırasına göre söyleyecek olursak en sık iskial çıkıntıda görülür. Daha sonra ise trokanter, sakrum ve topuk olarak devam etmektedir. Görüldüğü ve anlaşıldığı üzere günlük olarak en çok basınca travmaya maruz kalan bölgelerde bu yaralar çıkmaktadır. Üstteki söylediklerimize ilaveten omuzlar, kürek kemikleri, dirsekler, ayak parmakları gibi pek çok organda da gelişebilmektedir.

Hastanede oluşan bası yaraları genelde hastaneye yattıktan sonraki ilk 2 hafta da meydana gelir.

Kimler Risk Altındadır ?

• Yatalak ve tekerlekli sandalye kullanan hastalar
• Hareket azlığı / Hareketsizlik / Sedanter yaşam
• İleri yaş
• Felçli hastalar
• Diabetes Mellitus (Şeker Hastaları)**
• Yetersiz su alımı
• Yetersiz ve dengesiz beslenme
• Masa başı işlerde çalışanlar
• Tıp fakültesi öğrencileri :)

Yine bası, nem, hijyenin kötü olması, yatış ve oturma pozisyonlarının kötü olması gibi kolaylaştırıcı faktörler de bulunmaktadır

Bası Yarası Evreleri

Evre 1

Deride herhangi bir ülserasyon olmadan basmakla solmayan eritem mevcuttur.

Evre 2

Epidermis - Dermis tutulur. Abrazyon, bül-blister, veya sığ bir krater şeklinde yüzeyel ülserasyon.

Evre 3

Derin fasyayı aşmayacak şekilde cilt ve cilt altı dokuyu tutan derin ülserasyon.

Evre 4

Fasyayı, kas, kemik dokusunu tutan ve komşu eklem ve kavitelere (rektum, vajen, mesane) uzanan ve destrüksiyona yol açan kompleks ülserasyonlar

Bası Yarası Tedavisi (Yatak Yarası Tedavisi)

Beslenme ve destek tedavisi önemlidir.

Bazı kaynaklarda Arginin süplemantasyonun yara iyileşmesine olumlu etkileri olduğu bildirilmiştir.

Hijyen her yarada olduğu gibi çok önemlidir.

Antibiyotik tedavi çoğu bası yarasına gerekmez. Gereksiz kullanımından kaçınılmalı. Şüphe halinde ise ampirik tedavi başlanmalıdır (Bakteriyemi ve sepsis)

Debridman (ölü dokuyu çıkarma işlemi) evre 1 harici evrelerde gerekli işlemdir.

Flepler

Tedavi sonrası ortaya çıkabilen en sık olaylar, komplikasyonlar ?

-Enfeksiyon ve kanama

Bası yaralarında en önemli prensipler

-Basının giderilmesi**

-Havalı yataklar

-Mobilizasyon

-Nutrisyonel destek

-Diğer gerekli destekler

Cerrahi sonrası oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir ? 

-Flep Nekrozu

-Hematom

-Seroma

-Yara enfeksiyonu

-Sütur hattında ayrılma

-Rekürrens (Bası yarasının tekrarlaması %50'dir.)

UYARI!!!

Sitede anlatılan tedaviler ve kullanılan ilaçlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için kullanılamaz. Doktorlar en güncel tedaviyi uygulamalıdır ve yazar sitede yazdıklarından sorumlu tutulamaz. Hastalık yoktur, hasta vardır. Verilen tedaviler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Doktorunuzun verdiği tedavi sizin için en iyi tedavidir. Sorularınızı doktorunuza iletiniz.