Akut Pankreatit Nedir?

Akut Pankreatit Nedir ?

Akut Pankreatit Nedir?

Pankreasın salgıladığı enzimlerin besinleri sindirmesi gerekirken farklı mekanizmalarla ( belli sebeplerden ötürü ) kendi kendini sindirmesi olayıdır.

Patolojik olarak iki tipi vardır;

1. İntersitisyel ( Ödematöz ) Pankreatit tip %80 görülür ( 48 saat içerisnide iyileşmeye başlar )
2. Hemorajik Nekrotizan tip %20 görülür

Hemorajik Nekrotizan tip ise ikiye ayrılır;

• Non-infekte ( %60 ) ---> Bunlarda mortalite (ölüm) %10'dur.
• İnfekte ( %40 ) ---> Bunlarda mortalite ise %30'dur.

Akut hemorajik pankreatit yaygın doku nekrozu ve retroperitoneal (periton arkası) bölgede büyük hematom oluşumları ile karakterizedir.

Akut Pankreatit Nedenleri ?

Akut pankreatit nedenleri aşağıdaki gibidir.

• Safra taşları (en sık sebep)
• Alkol (2. en sık sebep)
• Ampuller obstrüksiyon
• Hipertrigliseritemi
• Hiperkalsemi ve hiperparatiroidi
• Herediter Pankreatit
• Otoimmun Pankreatit
• Genetik (Kistik Fibrozis)
• Post ERCP (ERCP sonrası)
• Post Operatif (Ameliyat sonrası)
• Karın travması
• İlaçlar
• Enfeksiyonlar
• Pankreas Divisium
• İdiopatik (Nedeni bilinmeyen)

Alkol kullanımına bağlı olarak zamanla ana pankreatik kanalda (Wirsung ve Santorini) protein tıkanmalar oluşur. Bu mekanik engele bağlı olarak pankreatit tablosu meydana gelir.

Serum trigliserit düzeyi 1000 mg/dl< pankreatiti tetikler. Mutlaka tedavi edilmesi gerekir.

ERCP'de oddi sfinkterini kestiğimiz için ödem oluşur. Mekanik olarak akıma direnç uygular.

Pankreatit yapabilme riski olan bazı ilaçlar vardır ve bunlardan en sık yapanlar;

• Azatiopürin (5-ASA) (immünsupresif)
• ACE inhibitörleri
• Sulfonamid

Kistik Fibrozis'te vücuttaki bütün sekresyonların akışkanlığı bozulur.

Otoimmun Pankreatit Nedir ?

Otoimmun mekanizmalarla pankreatik kanaldadeğişikliklere bağlı olarak meydana gelir.

"Sosis" gibi pankreatit yapar. Diffüz bir genişleme mevcuttur, otoimmun pankreatit için tipiktir.

Kanal daralır. Laboratuvara baktığımızda Ig G4 ve gamaglobulin düzeyleri artmıştır.

Pankreas Divisium Nedir ?

Dorsal ve ventral pankreas kanalları arasında birleşme olmamasından kaynaklı bir konjenital anomalidir.

Pankreatit gelişenlerde dorsal kanalın proksimalinde darlık distalinde ise dilatasyon vardır.

Pankreatitin Komplikasyonları Nelerdir ?

Pankreatitin lokal komplikasyonları ;

• Psödokist
• Apse 
• Nekroz

Pankreatitin sistemik komplikasyonları;

• ARDS
• ABY
• ŞOK
• DIC

Pankreatit Tanısı Nasıl Koyulur ?

1. Karakteristik karın ağrısı
2. Biyokimyasal pankreatit kanıtı (Normalin 3 katı Amilaz veya Lipaz)
3. Radyolojik kanıt

Radyolojide taş tanısında Ultrason işimize yaramaktadır. Bilgisayarlı tomografi nekroz ve komplikasyon tanısında daha çok iş görmektedir. Kontrastlı çekilmelidir.

ATLANTA KRİTERLERİ (ATLANTA SINIFLAMASI)

1-Hafif Akut Pankreatit (%80) (Ödematöz Pankreatit)

Komplikasyon yoktur sadece intersitisyel değişikler mevcuttur.

2-Orta Akut Pankreatit

Lokal veya sistemik komplikasyonlar var ve/veya geçici organ yetmezliği mevcut (48 saat>)

3-Şiddetli Akut Pankreatit

Kalıcı (48 saatten uzun süren) organ yetmezliği vardır.

Hafif tip ödematöz pankreatitken , orta ve şiddetli tip nekrotizan pankreatittir.

Akut Pankreatit Belirtileri

1. Karın ağrısı
2. Bulantı - kusma
3. Ateş
4. Taşikardi ve hipotansiyon
5. İleus
6. Sarılık
7. Metabolik bozukluklar ( Hipokalsemi, hiperglisemi )
8. Pankreatik assit
9. Nörolojik bulgular ( Ensefalopati )
10. Plevral effüzyon
11. Cullen, Grey Turner, Fox bulguları

Akut pankreatitte karın ağrısı sırta vuran yayılan, kuşak tarzında, bıçak saplanır gibi karakteristik bir ağrıdır. Hastanın önde eğilmesi veya karnını içeriye çekmesi ile ağrı azalır. (Tüm hastalarda) Sebebi pankreasın arkasındaki çölyak ganglionlarına yapılan basıdır.

Ağrı genelde epigastrik veya sol üst kadrana lokalize olmakla sağ süt kadran, retrosternal, sırt veya yan ağrısı yapabilmektedir.

Hastaların %5'i ağrısızdır. Bunlarda prognoz yani hastalığın gidişatı daha kötüdür.

Akut Pankreatit Laboratuvarında Ne Görülür ?

• Lökositoz genelde görülür.
• AST, ALT hafif artmıştır.
• ALT 150 IU/L <  olması %95 bilier yani taşa bağlı pankreatiti gösterir.
• Lipaz/Amilaz > 2 ise Alkolik Pankreatit düşündürür.
• Amilaz ataktan 1-2 saat sonra yükselir, 72 saat sonra normale döner.

YAZININ DEVAMI GELECEK..

UYARI!!!

Sitede anlatılan tedaviler ve kullanılan ilaçlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için kullanılamaz. Doktorlar en güncel tedaviyi uygulamalıdır ve yazar sitede yazdıklarından sorumlu tutulamaz. Hastalık yoktur, hasta vardır. Verilen tedaviler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Doktorunuzun verdiği tedavi sizin için en iyi tedavidir. Sorularınızı doktorunuza iletiniz.